Gęstość optyczna D jest to ujemny logarytm współczynnika przepuszczania T. Wielkość ta charakteryzuje ilość promieniowania przechodzącego przez materiał przeświecalny (diapozytyw lub negatyw) lub odbitego od materiału nieprzeświecalnego (fotografia, odbitka drukarska). Im większa wartość gęstości optycznej D, tym bardziej pochłaniający materiał (zatrzymuje więcej promieniowania o danej długości fali, które na niego padło).
Gęstość optyczną mierzy się przy pomocy densytometrów przez odpowiednie filtry.
Obecnie częściej stosowane są spektrodensytometry, czyli spektrofotometry w których gęstości optyczne są obliczane na podstawie analizy krzywej spektralnej światła odbitego.Zastosowanie spektrodensytometrów pozwala na uzyskanie wartości gęstości optycznych dla różnych standardów pomiaru, co w przypadku klasycznych densytometrów byłoby nie możliwe (konieczność zastosowania innegozestawu filtrów).
